Columns

Op deze pagina staan korte teksten van Harm de Jonge, geschreven voor jongeren en volwassenen. Het kan een column zijn of de bespreking van een boek dat hij mooi vond om te lezen. De recensies zijn meestal gepubliceerd in Het Dagblad van het Noorden.

Een droombroer op een pirateneiland

Ooit kroop er in het nachtelijk duister een schrijver over de hei van Exmoor. Het was Maarten ’t Hart die controleerde of je echt kon dobbelen bij het licht van dertien glimwormen. Dat doen ze namelijk in een boek van Thomas Hardy en in realistische literatuur mag een auteur de werkelijkheid natuurlijk geen geweld aandoen. Om een verhaal echt te laten lijken gebruikt een schrijver daarom literaire trucs, bijvoorbeeld de vrij drastische illusie dat het boek als reisverslag of dagboek is gevonden. Het lijkt even of Judith Eiselin die schijn ook zocht voor haar nieuwe boek Jim. Weliswaar is dat niet rechtstreeks het dagboek van de hoofdpersoon Kiki, maar die heeft wel een dagboek en dat ziet er aan de buitenkant net zo uit als Eiselins boek.

Lees verder

Op zoek naar de hemel in oorlogstijd

Zo af en toe kom je een boek tegen waar je een tijdje mee leeft. Zo’n boek als Allemaal willen we de hemel van de Vlaamse schrijfster Els Beerten bijvoorbeeld. Ik las het met onderbreking, niet alleen omdat het 500 bladzijden dik is, ook omdat het boek je aan het denken zet en ik veel terugbladerde om te zien hoe iemand het voor elkaar krijgt om zo flonkerend te schrijven.

Lees verder

Stel je voor dat ik jou was

Veel treurnis in de menselijke omgang komt voort uit ons gebrekkig ontwikkeld invoelingsvermogen. Misschien ontbreekt het ons daar zelfs helemaal aan en blijft de mens tegenover je altijd de ander. Over dit tekort en het schuldgevoel daarbij gaat het in Zus, het debuut van de Groningse Sanne Parlevliet.

Lees verder

Bernie krijgt een apenstaart

Bernie King is een jongen die in het dorp bekend staat om zijn grappen en apenstreken. Als hij bij aanvang van het verhaal dus beweert een slak met handjes te hebben gevonden, zou dat ook best een grap kunnen zijn. Bernie King en de magische cirkels lijkt zo een realistisch verhaal, net als Godje waar Daan Remmerts de Vries een gouden griffel mee won. Maar dan krijgt Bernie het vreselijke mens Zwellengrebel als buurvrouw. En die naam alleen al laat je schrikken.

Lees verder

Dostojevski in de hitte van Australië

Vorig jaar nog weigerde Jeroen Brouwers de Prijs der Nederlandse Letteren, omdat hij het prijzengeld van 16.000 euro een aanfluiting vond. En warempel: het bedrag wordt bij de volgende bekroning verhoogd tot veertig duizend euro. Nu de Jeugdliteratuur dus nog, want daar is het ook geen vetpot. De Gouden Griffel bijvoorbeeld is eervol, maar levert de winnaar maar een paar duizend euro op. Dan pakt men in Zweden met de Astrid Lindgren Memorial Award heel wat royaler uit met €. 540.000.

Lees verder

Tranen bij een boek

Mensen mogen graag medemensen observeren. Schrijvers hebben die neiging geprofessionaliseerd. Zo kunnen ze hun boeken werkelijkheidsgetrouw schrijven. Maar natuurlijk blijven ze ook gewoon nieuwsgierig en dan in het bijzonder naar het gedrag van lezers. Vooral in de trein valt er veel te zien en zelden zit je zo dicht bij een lezer. Maar het observeren is wel millimeterwerk, want lezers zijn doorgaans niet erg beweeglijk en zwijgzaam. Je moet het hebben van non-verbaal gedrag: een mond die open zakt, een zucht, een glimlach.
Lees verder

De geniale uitvinding van een muizenverdrijver

Ooit ontwikkelde mijn opa een muizenval met zoveel poortjes en zacht sluitende luikjes, dat kleine ritselaars zonder verplettering gevangen konden worden. Ik benut het wat wormstekige bouwsel nog altijd om de zoogdiertjes vriendelijk te vangen, zodat ik ze bij een verre buur weer kan laten lopen. Het is een pracht uitvinding, maar het is niets vergeleken bij wat de tienjarige Carl in Watson, het nieuwe boek van Martha Heesen, allemaal bedenkt.
Lees verder

Een slaafje op een zilveren schaal

‘Ik zag opeens hoe zwart ze zijn, hoe mooi wit ik ben.’
(Dolf Verroen: Slaaf Kindje Slaaf)
Slaaf Kindje Slaaf begint met een verjaardagsfeestje. Maria, de dochter van een plantagehouder in Suriname, wordt twaalf jaar en krijgt cadeautjes. Op een zilveren schaal wordt ook een slaafje van goed zeven jaar binnengebracht en van een tante krijgt Maria er ook nog een zweepje bij. Zo sla je de luiheid er wel uit en als het jongetje helemaal niet bevalt verkoop je hem gewoon weer op de markt. Net zoals die mooie slavin van pappa, die sterk in waarde is gedaald sinds Maria’s jaloerse moeder haar gezicht kapot sloeg.

Lees verder

Een autistische zwijger in het circus

Deze winter zag ik in Brussel de luchtschepen en andere fantastische bouwsels van Panamarenko. Vrij vliegen als een vogel: het is altijd een droom van de mens geweest. Talloze Icarussen sprongen van een klif, al of niet met klapvleugels op de rug. Leonardo da Vinci ontwierp zijn ornithopters, de gebroeders Wright vlogen in 1903 de eerste 12 seconden. Ook in jeugdboeken duiken deze dromers op: titels als Het malle ding van bobbistiek en Vleugels voor Jorre schieten me te binnen. Deze week kwam daar De geest van Pegasus van de Friese auteur Harm Tilstra bij.

Lees verder

Een Tolstoi-jas in de Oranjewijk

Een ontmoeting met de jeugdboekenauteur Tjibbe Veldkamp
De Franse kunstenaar Duchamp monteerde een fietswiel op een krukje, signeerde een pisbak en verklaarde het handeltje tot kunst. Zulke absurde ingevingen brengen de Groningse jeugdboekenauteur Tjibbe Veldkamp (1962) nog altijd in vervoering. We zitten in de keuken van zijn woning vlak bij het Noorder Plantsoen. De auteur serveert plakjes worst en vertelt over zijn jeugdroman De Lachaanval. De bokkensprongen uit zijn eigen schooltijd in Groningen vormen daarin het uitgangspunt.

Lees verder

1 2 3