Josja Pruis

Josja Pruis - winnaar Woutertje Pieterse Prijs

Josja Pruis – winnaar Woutertje Pieterse Prijs

Gebonden boek
Uitgeverij Van Goor (2006)
Vanaf 10 jaar
Lees verder

Een vreemde jongen duikt op in het leven van Homme Prins

Waar gaat het boek over?

Plotseling op een dag is hij er: Josja Pruis. Hij beweert dat hij een Siamese tweeling is. Je kunt aan de buitenkant alleen niet zien dat er twee stel hersens in één hoofd zitten. Wie is die vreemde jongen? Homme en zijn vriendin Ada proberen het uit te zoeken. In de speurtocht naar het verleden van Josja komt Homme uit bij de raadsels in zijn eigen leven.

Wat voor soort boek is het?

Het boek speelt in het jaar 1956. Het is eigenlijk een historische roman, ook al is de wereld van toen niet zo heel anders dan die van nu.

Wil je nog wat bijzonderheden?

  • Het verhaal wordt op drie niveaus verteld. Er is het ‘nu’ van Ada en Homme, het verleden van toen Josja er was en er wordt geciteerd uit het Rode Marmerboek van Josja.
  • In het boek zijn historische foto’s opgenomen van Siamese tweelingen
  • Met dit boek won Harm de Jonge de Woutertje Pieterse Prijs 2007, een nominatie voor de Gouden Uil, een White Raven en een Vlag en Wimpel.

Opdrachten en vragen over het boek

Heb je het boek gelezen en wil je een opdracht of een vraag?
vraag

Een serieuze vraag over het boek

Er zijn mensen geboren met twee hoofden op één lichaam. Het zou dus kunnen: Josja en Kai, twee verschillende mensen in één lichaam. Maar kun je ook een andere verklaring bedenken?

Je kunt het ook figuurlijk zien. Dan gaat het over het tweeslachtige van een mens: bijvoorbeeld zijn goede en zijn kwade kant.

Een serieuze vraag over het boek

Heb je door wat Josja eigenlijk heeft meegemaakt in het Witte Huis en wat Vet Varken daar heeft uitgespookt?

Het Witte Huis lijkt een soort weeshuis, waar Vet Varken de directeur is. De man is een pedofiel, die zich aan kinderen vergrijpt.

Leesproef en recensies

Hieronder extra informatie over het boek. Je kunt een stukje lezen en soms worden er recensies over het boek getoond. Klik op een titel en de informatie zal zichtbaar worden.

Leesproef – leesfragment hoofdstuk 2

Hoofdstuk 2: De komst van Josua Pruis
Het begon die eerste week direct al met de muts van Josja. Het was een felrode muts met een pluimpje. Niemand droeg zoiets met het warme weer en al helemaal niet in de klas. Wilde Josja de ribbel op zijn hoofd zo een beetje verbergen? We schreven die morgen zinnen over van het bord. Dat wil zeggen: wíj deden dat! Josja was verdiept in een boek. Oostzaan kuierde door de klas met zijn handen op de rug. We hoorden hem snuiven en ineens viel hij uit:
‘Jij daar op de achterste bank!’
Zijn stem sloeg over en hij leek van zijn eigen woorden te schrikken. Josja keek op alsof
hij wakker werd.
‘Het is hier bij ons op de Wilhelminaschool niet gebruikelijk een muts op te houden,
jongen.’
‘Het kan toch geen kwaad, meneer?’
‘We zitten hier op school, Pruis. Daar dragen we geen mutsen.’
En toen Josja nog geen aanstalten maakte:
‘Afzetten, die muts!’
Josja haalde zijn schouders op en trok de muts van zijn hoofd. De ribbel op zijn voorhoofd stak wit af tegen het bruin van zijn huid. Even trilden er spiertjes in zijn wangen. Het vriendelijke rimpelde weg, het wit van zijn ogen flikkerde. Maar het was allemaal zo kort dat de meesten het toen misschien niet eens gezien hebben. Josja boog zich weer over zijn boek en Oostzaan sloop terug naar zijn bureau. Waarom maakte hij zo veel drukte over die muts en niet over het feit dat Josja de les niet volgde? Oostzaan, de kleine viespeuk, die altijd gluurde naar een stukje bloot bij de meisjes! Het leek wel alsof hij expres ruzie zocht met Josja.
In de pauze zat Josja gewoon weer met de muts op te lezen. Met zijn rug tegen de schutting van het fietsenhok. Niemand durfde hem te storen. Alleen Ada Breugel zat op haar hurken naast hem. Af en toe praatte hij zachtjes tegen haar. Of las hij haar stukjes voor uit het boek? Die heerlijke lach van Ada, helder, tinkelend, alsof er een belletje rinkelde. Josja lachte niet. Niemand heeft Josja eigenlijk ooit hardop horen lachen. Wel was er een glimlach, bijvoorbeeld als hij even over Ada’s haar streek. Een merkwaardig gebaar, dat ons eerst jaloers maakte. Lubbe trok dan aan zijn oren alsof ze eraf moesten.
‘Ik kan er niet naar kijken, Homme. Hij zit aan Ada.’
‘Hoe flikt hij het?’ zei ik. ‘Hij is hier nog maar net.’
‘Het is die lasnaad op zijn kop, Homme.’
‘Het lijkt alsof zijn kop daar ooit gescheurd is.’
‘Wat maakt het uit wat er gebeurd is, man! Had ik maar zo’n kop.’
Zo waren de eerste dagen dus. Het waren zonnige dagen. Ada en Kokkie lachten veel en gluurden de hele dag naar Josja. Ze zagen Lubbe en mij niet meer staan. Josja bemoeide zich niet met ons en na schooltijd was hij snel verdwenen. We zagen hem niet op straat en ook niet in de Rietlanden. Al die tijd wisselde ik geen woord met hem. Dat gebeurde pas aan het eind van de week, op zaterdag, toen we ’s middags vrij waren.

Interview – Trouw – De Gids, 7 maart 2007

Schrijver Harm de Jonge is altijd op zoek naar zijn verdwenen vriend
Trouw – De Gids, 7 maart 2007 door Bas Maliepaard

Harm de Jonge schreef twintig boeken over veel verschillende onderwerpen, maar de titels over vriendschap en de vreemdeling vallen bij critici en jury’s het meest in de smaak. Zowel ‘Jesse ballewal-tsjí’ als ‘De circusfietser’ werden bekroond met een Vlag & Wimpel van de Griffeljury. ‘Josja Pruis’ maakt ook nog kans op de Jonge Gouden Uil, die 31 maart wordt uitgereikt. Harm de Jonge is blij dat juist deze boeken in de prijzen vallen. ,,Door die bekroning leren heel veel kinderen de vreemdeling met zijn wonderlijke verhalen kennen. Hij is verdwenen, ik heb hem nog steeds niet kunnen vinden, maar hij is er niet voor niets geweest. Dat bewijs ik met deze boeken: hij heeft in mijn leven een belangrijk spoor achtergelaten en doet dat misschien ook wel in het leven van mijn lezers.”

Het hele interview kun je lezen op: http://www.basmaliepaard.nl

Recensie – De Woutertje Pieterse Prijs 2007 Juryrapport citaat

‘We vielen alle vier voor hetzelfde boek. Een puur boek waarin de kwaliteiten die we zo graag aanwezig willen zien in een kinderboek op een wonderlijke manier samenkomen. Een boek dat de jonge lezer serieus neemt en dat hij nooit meer zal vergeten. Het verhaal is gecomponeerd als een symfonie. De woorden kunnen kabbelen als golven, of brullen als de branding. Verteld in een taal die sober is en kaal, maar zo effectief, zo direct en vooral zo …vanuit het kind geschreven. Knap van compositie, prachtig van taal en met een verhaal dat duurzaam is en je niet meer loslaat.’ Voor het complete juryrapport zie:
www.woutertjepieterseprijs.nl

Recensie – De Gouden Uil Jeugdliteratuurprijs Juryrapport genomineerden, februari 2007

Josja Pruis doet het intrigerende relaas van een jongensvriendschap en een ontluikende verliefdheid tussen een jongen en een meisje binnen de beklemmende setting van een besloten, aan het Wad gelegen gemeenschap in de jaren ’50. Het boek maakt indruk door het drievoudige perspectief, het sobere en effectieve taalgebruik, de complexe maar toch volledig samenhangende compositie, de spiegelscènes en -motieven, de integratie van foto’s, tekeningen en non-fictie-elementen, en de ambivalenties in plot en karaktertekeningen. Dankzij een gerijpt vakmanschap komt Harm de Jonge er met verve mee weg. Hij schreef een boek dat je nooit uit hebt. De onvatbare Josja Pruis blijft een ongewoon jongensboek lang een mysterie – voor zijn vriendjes, voor zichzelf, voor de lezer.

Recensie – Leesgoed 2007, nr 1

“Toen ik aan Josja Pruis van Harm de Jonge begon, kon ik het niet meer neerleggen. Het is een boek dat je niet los laat en dat je tegelijkertijd boven het verhaal uit tilt. Iedereen vanaf een jaar of tien kan genieten van dit verhaal over een bijzondere vriendschap die het leven van de hoofdpersoon én van de lezer voor altijd een beetje anders maakt. De Jonge heeft een geweldige prestatie geleverd met dit boek dat alles in zich heeft om een klassieker te worden.”
Wendy de Graaff

Recensie – Leeuwarder Courant 26/01/07

” Het lukt de Jonge steeds weer om in kort bestek een compleet en aangrijpend verhaal te vertellen. Ook Josja Pruis is niet een eendimensionaal jeugdboek. Geen eenheidsworst, maar een geraffineerd diner met meerdere gangen. Met als toetje oude foto’s van Siamese tweelingen.”
Marja Boonstra

Recensie – NRC 22/12/06

“Het prachtige gegeven van twee jongens in één lichaam werkt De Jonge zorgvuldig uit. Josja Pruis is een imposant personage.”
Monique Snoeijen

Recensie – Algemeen Dagblad

“Het mysterie rond Josja is intrigerend en als je eenmaal denkt te weten hoe het heeft gezeten, word je er
even stil van.”
Annet de Groot

Recensie – Kidsweek 03/11/06

“Harm de Jonge is de ongekroonde koning van verhalen over bijzondere jongensvriendschappen. Vriendschappen die vaak een beetje geheimzinnig zijn en bijna altijd abrupt eindigen, zonder dat de hoofdpersoon dat wil. Dit verhaal speelt in 1956 en is mooi en treurig tegelijk”.
Joukje Akveld

Recensie – Dagblad van het Noorden 06/10/06

“Alles klopt in Josja Pruis. De spanningsboog, die begint in de tweede zin en doorloopt tot op de laatste bladzijde. De wijze waarop de verschillende thema’s met elkaar verweven worden. En het onovertroffen, schijnbaar achteloze, tot in de puntjes verzorgde taalgebruik. De nieuwe Harm de Jonge is ook voor volwassenen een aanrader”.
Job van Schaik

Recensie – Friesch Dagblad 11/11/06

“Een mooi en spannend verteld verhaal, met een filosofisch tintje. Een spanning die je aanspoort toch vooral door te lezen”.
Jant van der Weg

Josja Pruis. Uitgever: Van Goor, 2006. Illustraties: Wouter Tulp. 135 pagina’s. Vanaf 10 jaar.