Het heimwee van de heggenmus

In dierenverhalen praten de dieren meestal als mensen, maar de mate waarin ze verder vermenselijken varieert. Voor heel jonge kinderen kan een varken nog in een matrozenpakje op een driewieler rondfietsen. Hoe ouder de kinderen worden hoe meer het dier zichzelf zal zijn.
In  Ik leer je liedjes van verlangen van Bette Westera vinden we dierenverhalen voor 8+. Maar een schaap drinkt er zijn espressokoffie en de duizendpoot heeft het druk met sokken wassen. Dat heeft een humoristisch effect, maar misschien vraagt de leeftijdsgroep toch wat meer realisme.

Los van dit zijn het mooie verhalen op rijm over dieren die een probleem hebben of een verlangen koesteren. Westera koppelt menselijk gedrag daarbij vaardig aan de eigenschappen van het dier. De oester is bijvoorbeeld een gesloten personage, de slingeraap legt het bos vol slingers en wil ook de vrouwtjes versieren.

De start van een verhaal is vaak limerickachtig: ‘Er lag eens een kwal uit het zonnige zuiden verkleumd en alleen op het strand van IJmuiden.’ Maar al gauw zijn we daarna aan het filosoferen over identiteit en bestemming van het individu: de kwal mist een verborgen agenda, want hij is doorzichtig en iedereen doorziet hem dus. De heggenmus wil de veilige meidoorn graag inruilen voor de hoge eik. De buizerd zal hem daar pakken, maar liever dat dan een risicovrij maar saai leven.

Het taalgebruik is speels, creatief en uiterst verzorgd, met veel woordgrapjes: de scharrelkip valt van haar stokje; als de das en de dagpauwoog vrijen, krijgen ze vlinderdasjes. Kinderen zullen bij dat taalspel wel eens een grapje missen. Bijvoorbeeld de aap die broodjes-aap-verhalen schrijft en je apekooltjes stooft. Maar die passages zijn dan voor ouderen, want zoals alle goede jeugdliteratuur is dit boek ook geschikt voor volwassenen.

Bij elk dier maakte Sylvia Weve fraaie tekeningen. Schijnbaar achteloos neergezette penseelvegen waarin de details met scherpe pentekening in de waterverf zijn aangebracht.

Deze column over Ik leer je liedjes van verlangen van Bette Westera verscheen in oktober in het Dagblad van het Noorden